Oorzaken van burn-out

Eén van de grootste oorzaken van lang verzuim zijn PSA-klachten (Psychosociale arbeidsbelasting), zoals stress, werkdruk en burn-out. Bij elk persoon verschillen de oorzaken van deze overbelasting, want het is altijd een combinatie van persoonlijkheid en omstandigheden.

Hoe ontstaat een burn-out?
Een burn-out ontstaat wanneer je een langdurige periode van stress en (over)spanning hebt gehad. Dit kan ontstaan door een (opeenstapeling van) omstandigheden en situaties in zowel de werk- als de privésfeer. Hierbij wordt vaak gedacht aan een te hoge werkdruk, maar ook problemen in het privéleven, bijvoorbeeld wanneer je moet zorgen voor iemand die ziek is, naast al je andere bezigheden, kunnen ervoor zorgen dat je overbelast raakt.

Ook het karakter van een persoon is een belangrijke oorzaak in het ontstaan van stress. De één kan makkelijker met stress omgaan dan de ander. Iedereen kan overspannen raken en uiteindelijk een burn-out krijgen. Het komt niet alleen bij volwassenen voor, ook jongeren krijgen steeds vaker een burn-out. Wel is het zo dat mensen met één of meer van onderstaande karaktereigenschappen een grotere kans op stress en uiteindelijk een burn-out hebben:

- perfectionisme

- te grote loyaliteit
- te groot verantwoordelijkheidsgevoel
- gebrek aan assertiviteit
- geen ‘nee’ kunnen zeggen
- moeilijk hulp kunnen vragen
- gevoelens slecht kunnen uiten
- weinig zelfvertrouwen

Wanneer iemand voor langere tijd stress heeft en het lichaam niet goed kan herstellen, raken zowel de fysieke als mentale reserves op en spreken we van een burn-out. Je voelt je letterlijk opgebrand. Een burn-out is niet alleen een psychisch probleem, maar veroorzaakt ook lichamelijke klachten.

De 12 fasen van het ontstaan van een burn-out.
De weg naar een burn-out bestaat uit 12 fasen. Deze fasen hoeven niet chronologisch plaats te vinden, maar geven wel een goed beeld hoe mensen in een burn-out situatie terecht kunnen komen.

Fase 1: Bewijsdrang
Je wil jezelf graag bewijzen, soms tot het obsessieve toe. Je wilt je ouders, partner of kinderen trots maken, je probeert de allerbeste werknemer te zijn. Wie hard genoeg werkt en flink zijn best doet, kan alles worden wat hij wil.

Fase 2: Harder werken
Door de bewijsdrang wordt de lat hoog gelegd. Je trekt steeds meer verantwoordelijkheden naar je toe, ondanks alle stress. Kiezen op elkaar en doorgaan.

Fase 3: Eigen behoeften negeren
Er gaat teveel tijd naar het werk en je neemt meer hooi op je vork dan gezond voor je is. Je negeert andere belangrijke behoeften, zoals genoeg slapen, gezond en regelmatig eten en je sociale contacten.

Fase 4: Verdringen van conflicten
Diep van binnen weet je dat er iets niet klopt. Je duwt deze gevoelens steeds weg, waardoor je je bedreigt, paniekerig en opgejaagd voelt. Met alle gevolgen van dien, zoals hoofdpijn, misselijkheid, (spier)pijn in je lichaam en slecht slapen.

Fase 5: Herzien van eigen waarden
Je werk staat op de eerste plaats. Je negeert wat je het liefste doet in je vrije tijd, tijd met vrienden en familie breng je nauwelijks door en voor sporten en creatief bezig zijn maak je geen tijd.

Fase 6: Ontkennen van problemen
Je wordt cynischer en geeft anderen de schuld als dingen misgaan. De problemen liggen nooit aan jou. Je hebt geen zin in sociale activiteiten en als die niet te vermijden zijn, beleef je er geen plezier aan.

Fase 7: Terugtrekken
Je sociale leven wordt steeds kleiner en je raakt in een isolement. Eigenlijk weet je zelf ook niet meer waar je mee bezig bent, dus werk je op de automatische piloot en doe je alleen nog maar precies wat er van je gevraagd wordt. Om de stress te verminderen ga je misschien (meer) alcohol drinken en/of drugs gebruiken.

Fase 8: Gedragsverandering
Je omgeving begint zich zorgen over jou te maken, ze merken dat je veranderd bent. Van een opgewekt en betrokken persoon, ben je cynisch en hard geworden en onbereikbaar voor echt contact.

Fase 9: Depersonalisatie
Je hebt het contact met jezelf verloren, je kunt niet meer presteren op je werk en je voelt eigenlijk niet waar je zelf behoefte aan hebt.

Fase 10: Innerlijke leegte
Je hebt een leeg gevoel van binnen. Om toch nog maar iets te voelen ga je afleiding zoeken in overmatig sporten, seksueel contact of alcoholgebruik.

Fase 11: Depressieve buien
Er verschijnen kenmerken van een depressie, je voelt je compleet verloren en uitgeput.

Fase 12: Burn-out
Je bent fysiek en mentaal volledig ingestort. Je zit er echt helemaal doorheen. De gang naar de arts is nu onvermijdelijk geworden.